به نقل از «ایران آنلاین»

فراز و نشیب‌ها در میانه ساختار و عاملیت

تاریخ انتشار: ۲۵ آذر ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۶۶۲۵۵۸۰

ایران جمعه: دولت نهم و دهم، با انتقاد از برنامه‌هایی که تمرکز آنها بر مسائل زنان بدون توجه به خانواده بود، نقش زنان در خانواده را برجسته کرد و با محوریت «تحکیم خانواده» و «توسعه فرهنگ عفاف و حجاب»، فاصله گفتمانی خود را از گفتمان دولت اصلاحات حفظ کرد؛ چرا که در دوران اصلاحات، ساختارهای سنتی و ارزش‌های خانواده به چالش کشیده شد و مسائل زنان با در نظر گرفتن هویت مستقل و فردی آنها، مورد توجه قرار گرفت و تلاش شد با تأکید بر توانمندسازی زنان، وضعیت و شرایط زندگی زنان بهبود پیدا کند و برای رسیدن به این هدف، وضعیت «اشتغال زنان»، «آموزش زنان» و «گسترش سازمان‌های غیردولتی» در دستور کار قرار گرفت و بازنگری در قوانین و مقررات مربوط به زنان بویژه قانون مدنی مورد تأکید قرار گرفت اما در مقابل، در گفتمان اصولگرا بازنگری در قوانین و مقررات مربوط به زنان با اهدافی غیرمرتبط با تحکیم خانواده مورد پذیرش قرار نگرفت.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

مقایسه این دو رویکرد در پیگیری مسائل زنان حاکی از آن است که گفتمان اصلاح‌طلب با بهره‌گیری از اندیشه‌های غربی و فمینیستی به‌دنبال ارائه تعریف جدیدی از زنانگی، نقش‌های جنسیتی و توانمندسازی زنان بود در حالی‌که گفتمان اصولگرا، بر محور ارزش‌های دینی و اخلاقی و قداست خانواده، به‌دنبال ایجاد تغییراتی در مسائل زنان بود اما به نظر می‌رسد با وجود آن، تغییرات مطلوبی در وضعیت زنان در ساحت‌های مختلف به وجود نیامد.
با روی کار آمدن دولت تدبیر و امید، فضای جامعه به عصر اصلاحات بازگشت. در این مقطع زمانی به همت معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، عبارت «عدالت جنسیتی» در ماده ۱۰۱ برنامه ششم توسعه قرار گرفت اما در ذیل آن سیاست برابری جنسیتی دنبال شد. در دولت یازدهم، سیاست حمایت از جامعه مدنی، با حمایت از سمن‌ها و اصلاح قوانین به‌‏ویژه لایحه حمایت از خانواده در دستور کار قرار گرفت و در دولت دوازدهم نیز همین رویکرد ادامه پیدا کرد.
با توجه به ضرورت برقراری عدالت جنسیتی در برنامه ششم توسعه، معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری، پنج حوزه اولویت‌دار را برای ارتقا و بهبود وضعیت زنان در خانواده و جامعه تعیین کرد و تدوین گزارش ملی در این پنج حوزه را در دستور کار قرار داد. همچنین  موضوع‌های خانواده، بازار کار، بهداشت و سلامت، آسیب‌های اجتماعی و تأمین اجتماعی به‌عنوان مهم‌ترین حوزه‌ها در این مقطع زمانی مورد اهتمام این نهاد قرار گرفت.
به نظر می‌رسد برنامه ششم تلفیقی از دو رویکرد قبلی است و سعی کرده، نگاه تلفیقی در پیگیری مسائل زنان داشته باشد. به همین جهت، مسائلی همچون افزایش جمعیت و توجه به آسیب‌های اجتماعی که مطالبه خاص رهبر معظم انقلاب بوده، در دستور کار دولت قرار گرفته است. همچنین ادبیات خانواده‌گرایانه که در رویکرد اصولگرا مورد توجه بود، در برنامه ششم به چشم می‌خورد اما با وجود موضوع‌های متعدد و متکثری که در دستور کار دولت قرار داشت و وضعیت زنان در آن حوزه‌ها باید به تراز مطلوب می‌رسید، یکی از مهم‌ترین محورهایی که در دستور کار دولت قرار گرفت، ارتقای جایگاه زنان بویژه در مناصب مدیریتی بود. طبق گزارش‌های خود دولت در مجموع درصد حضور مدیران زن در تمامی سطوح، از 7/12 در سال 1396 به 6/22 در سال 1399 افزایش یافته است؛ این در حالی است که دولت در زمینه‌های دیگری مانند آسیب‌های اجتماعی حوزه زنان و خانواده هیچ اقدام مؤثری را انجام نداده است. به‌ طور کلی می‌توان گفت با وجود چشم‌اندازهایی که ترسیم شده بود، این دولت در محقق کردن اهداف موردنظر موفق نبوده و بیشتر توان دولت در عرصه‌های مختلف صرف تعامل با کشورهای غربی و بازی در زمین آنها و الگوبرداری از آنها در زمینه مسائل زنان شده است؛ به‌عنوان نمونه می‌توان به تلاش‌های دولت در زمینه امضا سند 2030 و تلاش برای فراهم کردن زمینه برای اجرایی شدن آن اشاره کرد.
با روی کار آمدن دولت آقای رئیسی اما فضا به دوران قبل از دولت تدبیر و امید برگشت و به نظر می‌رسد قرار است مسائل زنان با رویکرد دینی، دغدغه‌های انقلابی و با توجه به شرایط و اقتضائات زنان ایران اسلامی پیگیری شود اما فعلاً با گذشت حدود دو سال، تغییراتی در وضعیت زنان مشاهده نمی‌شود و باید منتظر بود که در آینده چه اتفاقاتی در این عرصه رقم خواهد خورد.
با ‌وجود انتقاداتی که به رویکردهای اصلاح‌طلب در پیگیری مسائل زنان وارد است که با رویکردهای متأثر از اندیشه‌های غربی و فمینیستی به‌دنبال رصد مسائل زنان و ارائه راه‌حل برای آن هستند، به نظر می‌رسد رویکرد مقابل نیز هنوز نتوانسته به تصویری ایده‌آل در مورد آینده وضعیت زنان دست پیدا کند؛ تصویری که در عین آن که مسائل زنان را نادیده نمی‌گیرد، با در نظر گرفتن شرایط بومی ـ فرهنگی و ملاحظه‌های دینی به‌دنبال ارائه راه‌حل باشد. به نظر می‌رسد در گفتمان انقلابی بیش از آن که نیازمند نقد رویکرد مقابل در حوزه زنان باشیم، به دیدگاهی ایجابی نیازمندیم؛ دیدگاهی که نشان بدهد در عرصه مسائل زنان و خانواده قرار است به کجا برسیم و باید برای رسیدن به این هدف چه استراتژی‌هایی را اتخاذ کنیم و چه اقداماتی انجام دهیم؟

انتهای پیام/

mdi-penسمیه حاجی اسماعیلیعضو هیأت‌علمی پژوهشکده زن و خانواده

منبع: ایران آنلاین

کلیدواژه: زنان و خانواده نظر می رسد دستور کار وضعیت زنان برنامه ششم مسائل زنان قرار گرفت

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ion.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «ایران آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۶۲۵۵۸۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

افتتاح اولین دانشکده علوم خانواده ایران در دانشگاه تهران

دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به عنوان اولین دانشکده علوم خانواده ایران، روز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه با حضور دکتر انسیه خزعلی معاون رئیس جمهوری در امور زنان و خانواده و دکتر سید محمد مقیمی رئیس دانشگاه تهران افتتاح شد.

به گزارش خبرگزاری ایمنا و به نقل از روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر منصوره کرمی همسر شهید مسعود علیمحمدی استاد شهید دانشگاه تهران که با دستور رئیس دانشگاه تهران به عنوان مشاور دانشکده علوم خانواده فعالیت می‌کند، در آئین بهره‌برداری از اولین ساختمان این دانشکده که همزمان با روز معلم و استاد برگزار شد، حضور داشت و روبان این افتتاحیه را قیچی کرد. دکتر الهام امین‌زاده معاون بین‌الملل دانشگاه تهران، دکتر زهرا ناظم بکایی رئیس دانشگاه الزهرا (س) و دکتر فخرالسادات نصیری مشاور وزیر علوم در امور زنان و خانواده نیز در این مراسم حضور داشتند.

دکتر انسیه خزعلی، معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده، امروز چهارشنبه ۱۲ اردیبهشت ماه در آئین افتتاح ساختمان دانشکده علوم خانواده که با حضور رئیس دانشگاه تهران و معاون آموزشی وزیر علوم برگزار شد، به اهمیت مسئله خانواده اشاره کرد و گفت: بسیاری از تهاجم‌های دشمن در راستای حذف و انحراف خانواده و فردگرایی و فاصله گرفتن از یک زندگی جمعی و مشارکتی و طبیعی در خانواده است؛ بنابراین رئیس‌جمهور کشورمان عنوان «جنبش تعهد به خانواده» را در سازمان ملل مطرح کردند.

استاد دانشگاه الزهرا (س) با بیان اینکه حرکت غرب در سه حیطه «با نفی جنسیت در سند ۲۰۳۰»، «رواج خانواده‌های تک واحدی» و «با به رسمیت شناختن خانواده‌های انحرافی و هم‌جنس» به خانواده ضربه می‌زند، تاکید کرد: وظیفه داریم مبانی و زیرساخت‌های شناساندن خانواده‌های فطری و طبیعی که اساس تربیت انسان‌ها در آن شکل می‌گیرد را مورد توجه قرار دهیم، بر این مبنا ایستادگی کنیم و پایداری نشان دهیم و در حیطه علمی قوی پیش برویم و تاکید بر خانواده گسترده در فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی را معرفی کنیم.

معاون رئیس‌جمهوری در امور زنان و خانواده با ابراز امیدواری نسبت به اینکه دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران به عنوان مرکزیت و محوریت شناساندن خانواده، پشتیبانی از خانواده و انتشار و گسترش فکر در حوزه خانواده عمل کند، گفت: سند تعهد به خانواده آماده شده است و این سند در روز بین‌المللی خانواده رونمایی می‌شود.

به گزارش روابط عمومی دانشگاه تهران، دکتر قاسم عموعابدینی، معاون آموزشی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری نیز در این مراسم گفت: در دوره جاری مدیریتی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری موفق شدیم تا در شورای گسترش آموزش عالی مصوب کنیم که دانشکده علوم خانواده در سه دانشگاه تهران، شهید بهشتی و الزهرا (س) ایجاد شود.

دکتر عمو عابدینی، گسترش فعالیت‌های علمی بین رشته‌ای در قالب دانشکده علوم خانواده را مسیر درستی در راستای تقویت خانواده در پرتو تعلیم و تربیت دانست و خاطرنشان کرد: در برنامه تحولی وزارت علوم که سال گذشته به دانشگاه‌ها اعلام شد، ایجاد ۱۵ رشته مرتبط با خانواده مورد تاکید قرار گرفت.

در آغاز این برنامه نیز دکتر فاطمه یزدیان، رئیس دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران، گزارشی از روند تأسیس و راه‌اندازی این دانشکده ارائه کرد و گفت: نیاز بود مبنای تأسیس این دانشکده بر پایه توسعه زیست‌بوم، گفتمان‌سازی، اجتماع‌سازی و ارائه راه حل‌های بر پایه نوآوری اجتماعی داشته باشیم؛ چراکه ضرورت تأسیس دانشکده علوم خانواده بر پایه برخی شاخص‌ها نظیر جمعیت، سلامت اجتماعی، سلامت فیزیکی و توانمندسازی و مباحثی در زمینه حکمرانی است.

وی در ادامه سخنان خود به معرفی ارکان دانشکده تازه تأسیس علوم خانواده پرداخت و گفت: دانشکده دارای چندین رکن از جمله بخش آموزش و پژوهش، اندیشکده کسب‌وکار خانوادگی، مرکز مطالعات زنان و خانواده و خانه خلاق و نوآوری، آزمایشگاه تأثیر، اندیشکده تأثیر و نوآوری اجتماعی و مرکز جامع تعلیم و تربیت خانواده‌محور است.

رئیس دانشکده علوم خانواده دانشگاه تهران همچنین به همکاری دانشگاه علوم پزشکی در این دانشکده اشاره کرد و گفت: این دانشکده با گروه سلامت و خانواده دانشگاه علوم پزشکی تهران همکاری دارد و یکی از گروه‌های مستقر در این دانشکده به صورت مشترک با دانشگاه علوم پزشکی اجرا می‌شود.

دکتر یزدیان به اهداف راه‌اندازی اندیشکده کسب‌وکار این دانشکده نیز پرداخت و گفت: هدف از راه‌اندازی این اندیشکده، افزایش توانمندی در حوزه کسب‌وکار خانوادگی و کنشگری سالم بین صنعت، دانشگاه و حاکمیت است.

رئیس دانشکده تازه تأسیس علوم خانواده دانشگاه تهران، ضمن معرفی و بیان اهداف مرکز مطالعات زنان و خانه خلاق و نوآوری، از راه‌اندازی آزمایشگاه تأثیر از سوی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری خبر داد و گفت: این آزمایشگاه جامع، نخستین آزمایشگاه در حوزه علوم انسانی است و یک ابرپروژه و یک پروژه پیشران و یک هم‌آفرینی برای آینده است که عملاً فعالیت‌ها، طرح‌ها و سیاست‌ها و برنامه‌هایی که در حوزه زنان انجام خواهد شد را از نظر تأثیرگذاری بررسی می‌کند.

وی هدف از تأسیس اندیشکده بانکداری و نوآوری اجتماعی را ارتقای پژوهش‌ها در زمینه بانکداری و مالی بر پایه نوآوری اجتماعی ولی برای ارتقای تعالی خانواده دانست و در بخش دیگری از سخنان خود به نحوه جذب دانشجو در این دانشکده پرداخت و پذیرش از طریق آزمون سراسری، استاد محوری و معرفی از طریق سازمان‌ها و ارگان‌ها را از جمله روش‌های جذب دانشجو در این دانشکده برشمرد.

وی در پایان به راه‌اندازی سایت دانشکده علوم خانواده به سه زبان فارسی، انگلیسی و فرانسه اشاره کرد و گفت: به زودی زبان عربی نیز به این زبان‌ها افزوده می‌شود.

کد خبر 749969